این بسیار است برای کسی که بمیرد.

خانه دین

ای عزیز! مباش از کسانی که عمر گران مایه را در فکر عمارت عالیه طلاکار و ابنیه رفیعه پر نقش و نگار می‏بازند و همواره به هم‏چشمی خویش و همسایه، خانه دین خود را خراب نموده، طاق و رواق بر اوج رفعت می‏افرازند. و بس است برای تو اقتدا و پیروی به حضرت خاتم‏الأنبیاء صلی‏الله‏علیه‏و‏آله که در وصف آن خیر البشر، از حضرت امیرالمؤمنین منغول است که: بیرون رفت از دنیا گرسنه و داخل شد آخرت را سلیم، نگذاشت سنگی بر سنگی، تا رفت به راه خود و اجابت کرد خواننده پروردگارِ خود را، یعنی همیشه در دنیا گرسنه می‏بود و به قدر سیری چیزی تناول نمی‏فرمود و از هر نقصی و تقصیری در تبلیغ دعوت یا در طاعات و عبادات، سالم رفت و اصلاً در دنیا بنای عمارتی برای خود نکرد تا وقتی که رحلت نمود.

عذاب آتش

از حضرت رسول نقل است که: هرکه بنا کند بنایی از روی ریا و سمعه، بردارد آن را خدای تعالی در روز قیامت از زمین هفتم، و آن آتش باشد که مشتعل باشد، از آن پس طوق کند در گردنش و بیندازد در آتش، و چیزی مانع آن نشود تا بیفتد به قعر آن، مگر اینکه توبه کند. عرض کردند که چگونه بنا می‏کند به ریا و سمعه؟ فرمودند: بنا می‏کنند زیاده بر آن چه کافی است او را، و غرضش استطاله و افتخار است به آن به همسایگان و مباهات برای برادرانش.

و در خبر دیگر مروی است که هرکه خانه‏ای چنین بسازد و منظورش این باشد که تکبّر و افتخار و استخفاف به فقیر مسلمان کند، پس استخفاف به خدا کرده است و خدای تعالی شأنه، روز قیامت به او استخفاف کند.

ای عزیز! استخفاف مؤمن را حقیر مدار، و زنهار که بر دلی مَخور و پیوسته درصدد این باش که دل کسی را نشکنی و در تعمیرِ سرای فانی دنیا، شکستن کعبه دل مؤمنی را سهل مشمار.

بنای دین

هوشمندان دانا باید عمر خویش را که بی‏بهاست، در تعمیر خراب‏آبادِ سرای دنیا که عن قریب نه بانی بر جا ماند و نه بنّا و نه کارگر پیدا شود و نه کار فرما، صرف نمایند و سعی و کوشش کنند تا بنای دین و ایمان خود را مستحکم کند، نه این که هر روز در رنگ‏ریزی عمارتی تازه و طرح سرا و منزل نو، که عن‏قریب به وارث انتقال یابد، آب زندگانی را به خاک کدورت دنیای فانی آمیزد و اساس دین و ایمان خویش را به هم چشمی یکدیگر به حلال و حرام دنیا از هم ریزند.

و روایت است که شخصی به خدمت حضرت امام حسین علیه‏السلام عرض کرد که، خانه بنا کرده‏ام و می‏خواهم که قدم رنجه فرمایید و دعا بکنید. چون حضرت سیدالشهداء به خانه آن جاهل رفتند، فرمودند که: خانه دین خود را خراب کردی و خانه غیر خود را که به زودی به وی منتقل خواهد شد، عمارت کردی و اهل زمین در بنا کردن آن تو را فریب داده‏اند و اهل آسمان بر تو غضب کردند.

و [البته] خانه وسیع بنا کردن مذموم نیست و اکتفا به قدر کفاف آن نیست که خانه خود را آدمی تنگ کند بر اطفال و عیال، بلکه مراد آن است که، آدمی زیاده از احتیاج سازد. امّا توسعه قرار دادن در آن، پس آن مطلوب و ممدوح است، چنان که از حضرت امام جعفر صادق علیه‏السلام منقول است که از جمله سعادت و نیک‏بختی آدمی وسعت منزل است و در مقابلش مروی است که از شقاوت و بدبختی وی، تنگی منزل است.

خانه‏ای محکم در دنیا و آخرت

خردمند خبیر آن است که دعائم ایمان خویش را مستحکم سازد و خانه‏ای که همیشه در آن خواهد بود سعی کند در عمارت آن.

شخصی به حضرت امام جعفر صادق علیه‏السلام عرض کردم که، خبر دهید مرا از آن چه بنای دعائم اسلام بر آن شده، چون اخذ کنم به آن‏ها و به مقتضای آن‏ها عمل کنم باعث تزکیه عمل می‏شود و بعد از آن‏ها چیزی دیگر را اگر جاهل باشم، ضرر به من نرساند. فرمود: شهادت و گواهی دادن به این که خدایی نیست جز خدا [أشهد أن لا إله إلاّ اللّه] و این که محمّد صلی‏الله‏علیه‏و‏آله ، رسول و فرستاده وی است [أشهد أنّ محمدا رَسُول اللّهِ]. و اقرار کردن به آن‏چه وارد شده است از نزد خداوند و این که حقی است در اموال از زکات و ولایتی که امر کرده است خدا به آن.

روایت است که: حضرت رسول صلی‏الله‏علیه‏و‏آله در شب معراج داخل بهشت شد، دید مَلَکی چند عمارت می‏سازند که یک خشت آن از طلاست و یک خشت از نقره، و گاهی دست باز می‏گیرند. پرسید که چه سبب دارد که گاهی می‏سازید و گاهی دست بر می‏دارید؟ گفتند: انتظار خَرجی می‏کشیم. پرسید که، خرجی شما چیست؟ گفتند: گفتنِ مؤمن است: سُبحانَ اللّه‏ و الحَمدُللّه‏ و لا اِله الاّ اللّه‏ و اللّه‏ اکبر، هرگاه می‏گوید، می‏سازیم و هرگاه دست بر می‏دارد، دست بر می‏داریم.

آدمی باید که روز به روز محاسبه با نفس خود بکند که آیا در مراتب و درجات ایمانش تفاوتی به هم رسیده است یا نه، و اگر رخنه‏ای در آن به هم رسیده باشد، پس درصدد تعمیرش در آید و اگر نه، پس شکر کند و کاری سازد تا طاق و رواق دین و ایمان خود را به اوج رفعت افرازد.